فنون مواجهه با منازعه و كشمكش‌ها
فنون مواجهه با منازعه و كشمكش‌ها
براساس شخصيت، احساسات، خلق و خو و باورها، افراد در مواجهه با مشاجره و اختلاف‌ها ممكن است يكي از روشهاي زير را اتخاذ كنند:
الف) روش اجتناب يا گريز (Avoidance Style)
در اين روش فرد از ابراز نظر و عقيده و احساس خود تا حد ممكن خودداري مي‌كند. فرد يا سكوت مي‌كند (به اصطلاح در درون خود مي‌ريزد و خودخوري مي‌كند) و يا با ذكر اينكه «حق با توست». مي‌خواهد قضيه هر چه زودتر فيصله يابد (كنترل موقعيت).
چنين روشي معمولاً نه تنها مشكلات و اختلافهاي زن و شوهري را كم نمي‌كند بلكه در طولاني مدت موجب بدتر شدن زندگي مشترك مي‌شود. از طرف ديگر، بر حسب اينكه علت مسئله و زمينه ذهني فرد چه باشد، چنين روشي در طولاني مدت مي‌تواند بر سلامتي فرد نيز اثر بگذارد.
ب) روش رقابتي يا تدافعي (Competitive or Defensive Style)
بدليل آموزه‌هاي فرهنگي و تربيتي (از دوران كودكي تا نوجواني) در ذهنيت چنين افرادي زندگي يك ميدان جنگ و مبارزه (و نه مزرعه و کشت) است. جنگ، جنگ قدرت است؛ برنده شدن؛ اول بودن يا شدن؛ برتر بودن؛ برحق بودن و هر آنچه …تر و …ترين بودن و شدن است. چنين روشی يا باعث دورتر شدن زوجين از يكديگر و يا تشديد مشكلات مي‌شود. در زوجيني كه چنين روشي را پيش مي‌گيرند، آقايان غالباً از شکایت و ایرادگیری همسرانشان شاكي هستند و خانم‌ها از گوش ندادن همسرانشان.
پ) روش تطابقی یا سازشکارانه (Accommodative Style)
در اين روش كه تا حدودي شبيه روش اجتناب يا فرار است، فرد در مواردي كه موضوع برايش چندان اهميت ندارد (در مقايسه با طرف مقابل) و یا بدلیل ضعف و ناتوانی از خواسته و نظر خود گذشته و با طرف مقابل همراه و هماهنگ مي‌شود. به عبارت ديگر، در چنين روشي فرد تا حدي از خودگذشتگي نشان مي‌دهد و اگر چه در كوتاه مدت مي‌تواند نتايج مثبتي به همراه داشته باشد ولي اگر اين رابطه غالباً يك طرفه باقي بماند و یا در مورد مسائل مهم باشد ، در طولاني مدت باعث احساس افسردگي و خشم در فرد گذشت كننده و تخريب رابطه خواهد شد و به محض مناسب بودن موقعیت، فرد گذشت کننده اقدام به رهانیدن خود خواهد کرد.
ت) روش سازگارانه (Compromising Style)
در اين روش كه يك حالت بده بستاني است هر دو طرف به برخي و يا قسمتي از نظرات، اهداف و خواسته‌هاي خود نايل مي‌شوند. به عبارت بهتر، زوجين هر دو، تا حدي برابر، از خود گذشتگي نشان مي‌دهند و از نتيجه كار نيز تا حدودي خشنود و خرسند هستند ولي هنوز در درون ذهن و روح‌شان خواسته‌ها و چيزهاي برآورده نشده وجود دارد. اگر آن موضوعها از اهمیت قابل توجه ای برخوردار باشد مي‌تواند در طولاني مدت مسئله‌ساز شود (نمونه آن زندگي‌هاي مشترك به ظاهر خوبي هستند كه پس از 10 تا 20 سال ناگهان به هم مي‌ريزند).
ث) روش همكارانه يا دوستانه (Collaborative Style)
در اين روش كه بهترين نوع حل اختلافات خانوادگي است، دو نفر بر اساس صداقت، مهرباني، انصاف، آگاهي، درايت و با همكاري و همدلي راه حل‌هايي را براي رسيدن به خواسته‌ها و اهداف هر دو طرف پيدا مي‌كنند (راه حل بُرد- بُرد). همچنانكه ملاحظه مي‌شود براي رسيدن به چنين سطحي از حل مشكلات، زن و شوهر بايستي زمان و توان زيادي بگذارند و غالباً كمك يك مشاور خانوادگي با تجربه و بسيار آگاه را نيز مي‌طلبد.
دیدگاه‌ها