فرایند رشد کودکان تا سهسالگی – جنبه جسمانی
فرایند رشد کودکان تا سهسالگی – جنبه جسمانی
هنگامی که نگاهی به مراحل تربیت کودک ۳ساله میاندازیم متوجه میشویم که در طول سه سال اول زندگی، تغییرات کودک در بعد جسمانی از سمت وابستگی کامل فیزیکی به مراقب خود (اعم از والدین یا مراقبین دیگر) به سمت استقلال کامل فیزیکی از مراقبین خود است. این سیر تغییر به واسطهی رشد مهارتهای خودیاری و حرکتی اساسی اتفاق میافتد.
جدول زمانی شروع این تغییرات از هر کودکی به کودک دیگر متفاوت است؛ اما همهی کودکان با افزایش سن، یکروند تکاملی تدریجی را طی میکنند. کودکان بهمرور و با افزایش سن یاد میگیرند که عضلههای خود را کنترل کنند. با افزایش سن و بزرگتر شدن به نسبت ماههای اولیه کنترل بیشتری روی حرکات خود پیدا میکنند. این کنترل حرکتی بهمرور از قسمت سر شروع میشود و سپس به سمت پاها حرکت میکند. کودکان ابتدا شروع به سینهخیز رفتن میکنند و سپس روی پاهای خود میایستند. در نهایت راه میروند. در این سنین و روند تربیت فرزند تا ۳ سالگی والدین در بعد جسمانی چه نقشی دارند؟
درست است که برنامهی زیستی، كودكان را براي رشد جسماني آماده كرده است؛ اما عامل محيط بهشدت در چگونگي اين رشد تأثیرگذار است. علاوه بر روش سنتي كه والدين در انجام مهارتهاي حركتي به كودكان كمك ميكنند، انجامدادن بازیها و فراهمکردن اسباببازیهایی که برای تقویت این مهارتهای حرکتی طراحی شدهاند، به رشد بهتر کودکان کمک میکند. یکی از اشتباهاتی که خیلی از والدین انجام میدهند این است که از سنین حتی نوزادی کودکان را با بازیهای دیجیتال و تلفنهای همراه سرگرم میکنند. در فرایند رشد کودکان تا سهسالگی که تغییرات بنیادین در فیزیک کودک اتفاق میافتد، بهتر است والدین بازیهای حرکتی با کودکان انجام دهند.
فرایند رشد کودکان تا سهسالگی – رشد شناختی
تربیت کودک از تولد تا سه سالگی فقط محدود به بعد جسمانی نمیشود. در جنبهی شناختی، هیجانی و اجتماعی نیز تغییرات بسزایی اتفاق میافتد. یکی از مهمترین اتفاقات این دوره شکلگیری دلبستگی در کودک است. دلبستگی، پیوند عاطفی است که بین کودک و مراقب او در دو سال اول زندگی شکل میگیرد. این پیوند عاطفی مبنای شکلگیری اعتماد در کودکان است. اگر دلبستگی به درستی و به شکلی امن در کودکان شکل نگیرد، آنها دنیا را جایی ناامن خواهند دید و انواع دیگر دلبستگی از نوع ناایمن مثل اجتنابی و آشفته در آنها شکل میگیرد.
شیوهای که والدین یا هر فردی که مراقب اصلی است، با کودک رفتار میکند بر شکلگیری این دلبستگی تأثیرگذار است. بسیاری از مشکلاتی که بزرگسالان در روابط خود با دیگران، بهخصوص روابط عاطفی پیدا میکنند ناشی از دلبستگی ناایمنی است که در کودکی بین آنها و مراقبشان شکلگرفته است؛ بنابراین شایان توجه است که مراقبین در تربیت فرزند از تولد تا ۳ سالگی به این موضوع اهمیت دهند. مطالعهی کتابهای آموزشی موجود در این زمینه میتواند برای مراقبین راهگشا باشد.
یکی دیگر از تواناییهایی که در این دوران رشد پیدا کرده و از اهمیت بالایی هم برخوردار است، توانایی صبحت کردن است. از نوزادی تا 3 سالگی کودکان اولین کلمات خود را میگویند و شروع به صحبتکردن میکنند. فرقی ندارد که شما بخواهید راجع به تربیت کودک سهساله پسر آگاهی کسب کنید یا دختر، در هر دو مورد برای اینکه به تقویت مهارت سخنگفتن کودکان کمک کنید میتوانید از ابزارهایی مثل انیمیشنها کمک بگیرید.
همچنین یکی از مواردی که در تقویت این مهارت تأثیرگذار است، محیط است. محیط غنی و محیطی که در آن کودکان شاهد مکالمات دیگران باشند، بر تقویت این مهارت تأثیر مثبتی دارد. بهطورکلی برای رشد مهارتهای شناختی، انجامدادن فعالیتهایی مثل کتاب خواندن برای کودکان و آواز خواندن به والدین و مراقبین توصیه میشود.
دیدگاهها