حرمت نفس

حرمت نفس

مفهوم حرمت ­نفس با مفهوم «اعتماد به نفس» متفاوت است.

  اعتماد به نفس: باور به توانایی انجام کارها و رسیدن به اهداف‌ است و فقط جنبه‌ی مثبت و منفی دارد. یعنی عدّه‌ای اعتماد به نفس مثبت دارند و اعتقاد دارند که از عهده‌ی کارها برمی‌آیند و برعکس.

 حرمت نفس: یعنی احساس ارزشمندی؛ حرمت نفس درجاتِ مختلفِ داشتن و نداشتن است. برخی حرمت نفس کمی دارند و برخی بسیار کمتر. کودک بین 1 تا 3 سالگی بر اساس شک و تردید و اضطراب و احساس بد به این نتیجه می‌رسد که من خوب نیستم و در ارتباط با دیگران نیز به مشکل می‌خورد؛ درحالی‌که کودکی که تا 3 سالگی را بدون آسیب و خطری پشت سر گذاشته است، درحالی‌که نظرش این است پسر یا دختر خوبی نیست، امّا در بقیّه‌ی زمینه‌ها خود را خوب می‌داند و پدر و مادر نیز آمادگی این را دارند که بعد از 3 سالگی آن زمینه‌ی بد و منفی را از وجود او پاک کنند تا دور بریزند و به حرمت نفس برسد.

حـرمت نفس درمرحله­ی اوّل به معنـای این است کـه:

    تـو تویی و من منـم. یعنی فرد تفکیک و تفاوتی قائل است و خود را با دیگری آمیخته و یکی نمی‌بیند.

مفهوم دیگر حرمت نفس به این معناست که:

    تو همان‌گونه که با پوست فیزیکی خودت موجودی هستی و از من جدایی، من هم با پوست فیزیکی خودم موجودی هستم و از تو جدا می‌باشم (جنبه‌ی روانی دارد).

شرط اوّل  متفاوت دانستن خود

شرط اوّل این است که فرد خود را از دیگران مختلف و متفاوت بداند، نه آنچنان که در برخی فرهنگ‌ها افراد طوری در هم تنیده‌اند که تفاوت و تفکیکی بین خود و غیر خود وجود ندارد.

شرط دوم این است که ما با هم برابریم.

در معنای دقیق‌تر یعنی یکسان و شبیه به هم بودن و در معنی دیگر به مفهوم «برابری» است. نتیجه­ی دیگر این مفهوم این است که نه از تو بهترم و نه از تو بدترم و من درست مانند تو هستم. اصولاً خوبی و بدی در ارتباط با موضوعی ممکن است در زمان و مکان مختلف معنا پیدا کند، امّا

نتیجه‌ی آن این نیست که تو خوبی یا من بد هستم، بلکه اصولاً انسان وارد این گفتگو نمی‌شود و انسان‌ها را یکدست و صرف‌نظر از کاری که می‌کنند، خوب می‌داند و همان طور که همه‌ی انسان‌ها جسم دارند، پس من هم جسم دارم. بنابراین مفهوم حرمت نفس زمانی درجای خودش قرار می­گیرد که من به این نتیجه برسم که تو خوبی و من خوبم، ما نه از هم بالاتریم، نه بدتریم و نه بهتریم.

سید حسن ساداتیان