تفاوت ترس و اضطراب

تفاوت­ ترس و اضطراب

1) ترس جنبه­ی طبیعی“ دارد و نه تنها در انسان بلکه در حیوانات نیز دیده می‌شود. در صورتی‌که “اضطراب کاملاً آموختنی” است و در حیوانات دیده نمی‌شود.

2) وقتی که درباره‌ ترس صحبت می‌کنیم با موضوع “قطعیت“ روبه‌رو هستیم. درحالی‌که در اضطراب با “احتمال و امکان” روبه‌رو هستیم، آن هم درباره آینده.

3) ترس، بدن را به “فعالیت وا“ می‌دارد، درحالی‌که اضطراب بیشتر “جنبه­ انفعالی و منفعل“ دارد و فرد را حتی از فریاد زدن یا حرکت و کمک خواستن نیز باز می­دارد.

4) در حالت ترس، ما “کنترل“ بیشتر و بهتری بر اوضاع داریم و به دلیل “توجه و تمرکزی“ که داریم از عهده­ اداره آن اتفاق تا حد ممکن برمی­آییم. درحالی‌که در رابطه با اضطراب این کنترل را از دست می­دهیم و رفتاری کاملاً “غیر واقع­بینانه” داریم. درست مانند کسی که به دلیل وحشت از یک آتش کوچک هرچند که بی‌خطر باشد، خود را از پنجره­ی ساختمان بلندی به بیرون پرتاب کند!!

5) ترس، “ضروری“ است و حتی می‌توان گفت که اگر یک روز و در مواقعی نترسیم احتمالاً مرگ ما قطعی خواهد بود. درحالی‌که اضطراب “غیر ضروری” و غیر لازم است و حتی موجب سکته و مرگ نیز می‌شود.

6) ترس، ما را در حالت “آماده باش و حمله“ قرار می‌دهد. درحالی‌که اضطراب جنبه “تدافعی و حمایتی“ دارد. معمولاً در ترسِ شدید، من و شما از صحنه­ی خطر می‌گریزیم و فرار می­کنیم. درحالی‌که در اضطراب بدن انسان متوقف شده و از هر حرکتی باز می­ایستید.

7) ترس برای انسان “مفید“ است. درحالی‌که اضطراب بدون تردید نه تنها “مضر“ است بلکه موجب هزاران بیماری و گرفتاری در انسان است.

به همین دلایل است که ترس به عنوان پدیده­ای لازم شناخته می­شود، درحالی‌که اضطراب آن زمانی‌که کم و اندک است و کاملاً در اختیار و کنترل ما قرار می­گیرد و سبب می­شود تا ما دست به “پیش­بینی” و “پیشگیری” بزنیم و یا آمادگی لازم را برای مسئله­ای پیدا کنیم، می­تواند مفید باشد. بنابراین اضطرابِ خفیف قابل تشخیص، اداره و کنترل می‌باشد و می­تواند در بیشتر موارد نیروهای ما را بسیج کرده و به عنوان ترس خفیف شناخته می‌شود می‌تواند مفید و لازم باشد. درحالی‌که اگر این اضطراب شدید باشد و کنترل را از دست ما خارج کند یا به‌صورتی باشد که با واقعیت دنیای خارج ارتباطی نداشته باشد، می‌تواند زندگی ما را با مشکلات بسیاری روبه­رو کند.

همان طور‌که گفته شد اگر در هواپیمایی نشسته باشیم که آتش گرفته، حالت ما ترس است. درحالی‌که اگر در یک پرواز معمولی که هیچ اتفاقی قرار نیست بیفتد ولی ما همچنان سخت ناراحت هستیم و احساس بدی داریم، دچار “اضطراب“ شده­ایم. حتی ممکن است در حال راه رفتن باشیم اما تصور و تخیل پرواز، ما را ناراحت کند که این حالت، اضطراب است.

سید حسن ساداتیان