اهمال کاری

اهمال کاری

اهمال کاری یا به تعویق انداختن کارها (Procrastination) در ساده‌ترین تعریف خود به معنای تعلل ورزیدن در انجام کارها و به تأخیر انداختن کارهاست و همه به تجربه دریافته‌ایم که یکی از چالش‌های ما در مدیریت زمان این است که گاه، کارهایی را که می‌دانیم به هر حال باید انجام دهیم، عقب می‌اندازیم.

تعریف اهمال کاری چیست؟

کلمهٔ Procrastination از ترکیب دو جزء لاتین Pro (رو به سوی چیزی) و Crastinus (متعلق به فردا) تشکیل شده است. بنابراین Procrastination را می‌توان معادل «به فردا انداختن» دانست. این اصطلاح در چند دههٔ اخیر به شدت رواج یافته و در گذشته‌های دورتر در کتاب‌های روانشناسی معمولاً از تعبیر Irrational Delay (به تأخیر انداختن غیرعقلایی) استفاده می‌شد.

ما در زبان فارسی از اصطلاحات «تعلل ورزیدن»، «اهمال‌کاری» و «به تعویق انداختن» برای بیان این مفهوم استفاده می‌‌کنیم.

اهمال کاری پدیده‌ای چندوجهی است و می‌توان آن را از زاویای احساسی، ذهنی و رفتاری بررسی کرد.

عبارت «تبعات منفی» به عنوان معیار تشخیص اهمال‌کاری در این تعریف بسیار مهم است. به این مثال‌ها توجه کنید:

• اگر باید تا فردا هدیه‌ای برای تولد دوست‌تان بخرید و امروز هم تعطیل است و کار دیگری ندارید، عقب انداختن خرید هدیه از صبح به ظهر یا عصر – حتی اگر به نیت استراحت بیشتر باشد – مصداق اهمال کاری نیست. چون این کار تبعات منفی برای شما ندارد.
• اگر لپ‌تاپ را باز کرده‌اید و می‌دانید که باید پروژهٔ درسی‌تان را انجام دهید، اما به بهانهٔ‌ چک کردن ایمیل یا مرتب کردن عکس‌ها و کارهایی از این دست، شروع پروژه را عقب می‌اندازید، اهمال کار محسوب می‌شوید.
• اگر سی روز تا امتحان مانده و درس خواندن را برای شب آخر می‌گذارید، و در عین حال می‌دانید که احتمال دارد مشکلی پیش بیاید و آن شب نتوانید درس بخوانید، اهمال کار هستید.

پس همیشه نمی‌توانیم بگوییم «عقب انداختن کارها یعنی اهمال کاری.» مگر این که این عقب انداختن دردسر و هزینه ایجاد کرده باشد.

تفاوت اهمال کاری و تنبلی | این دو با هم فرق دارند

در گفتگوهای روزمره معمولاً اهمال کاری و تنبلی را یکسان فرض می‌کنیم و واژه‌های سستی و تنبلی و اهمال کاری را به جای یکدیگر به کار می‌بریم. اما اگر بخواهیم دقیق‌تر باشیم، باید بین تنبلی و اهمال کاری تمایز قائل شویم.

تنبلی مربوط به مواردی است که کاری را اساساً انجام نمی‌دهیم و آن را در برنامهٔ کاری‌مان نمی‌گنجانیم. مثلاً چند سال است می‌گوییم باید پیاده‌روی روزانه انجام دهم اما نمی‌دانم چرا شروع نمی‌کنم. این تنبلی می‌تواند ناشی از بی‌انگیزگی باشد و یا این که هنوز قانع نشده‌ایم پیاده‌روی روزانه واقعاً برای ما ضروری است.

اما اهمال کاری مربوط به کارها و فعالیت‌هایی است که می‌دانیم باید انجام دهیم و در نهایت هم انجام می‌دهیم، و صرفاً‌ انجام آن‌ها را به تأخیر می‌اندازیم. مثلاً‌ می‌دانید که می‌خواهید لباس‌های خود را اتو کنید و مطمئن هم هستید که این کار را قبل از بامداد فردا انجام خواهید داد (چون باید بیرون بروید و لباس اتوشده ندارید). اما اتو زدن تا آخرین دقایق قبل از بیرون رفتن از خانه به تعویق می‌اندازید.

به عنوان مثالی دیگر، ممکن است ماه‌هاست با خود کلنجار می‌روید که اتاقم را رنگ کنم یا نه. این کار را هم بیشتر می‌خواهید از سر تفنن و تنوع‌طلبی انجام دهید. این یعنی تنبلی.

راهکارهای جلوگیری از اهمال کاری و تنبلی و درمان آن

فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید، تهیه کنید: برای اینکه در مسیر درست حرکت کنید، یک تاریخ مقرر را برای هر یک از کارهای خود در نظر بگیرید و به سمت آن بروید؛

قدم‌های کوچک بردارید: برای غلبه بر اهمال کاری می‌توانید موارد موجود در لیست خود را به مراحل کوچک و قابل مدیریت تقسیم کنید تا وظایف شما خیلی طاقت‌فرسا به نظر نرسد؛

علائم هشداردهنده را بشناسید: برای غلبه بر اهمال کاری باید هر گونه فکر درباره به تعویق انداختن کارها را جدی بگیرید و در برابر این تعویق مقاومت کنید. اگر شروع به اهمالکاری کردید، به آن فکر کنید و خود را مجبور کنید که چند دقیقه روی کارتان متمرکز بمانید؛

حواس‌پرتی را از بین ببرید: برای مقابله با اهمال کاری باید از خود بپرسید چه چیزی بیش از همه توجه شما را جلب می‌کند، چه اینستاگرام، چه به‌روزرسانی فیس‌بوک، یا اخبار محلی و… هر آنچه منبع حواس پرتی شما را تقویت می‌کند، خاموش کنید؛

خودتان را تشویق کنید: وقتی یک مورد از لیست کارهای‌تان را به موقع تمام کردید، به خودتان تبریک بگویید و با انجام کاری که برای‌تان جالب است، به خودتان پاداش دهید. انجام این کار در غلبه بر اهمال کاری تأثیر بسیاری دارد.

سید حسن ساداتیان