تاب آوری
تاب آوری
امروزه تلاش اکثر روانشناسان در راستای افزایش سطح مقاومت و تاب‌آوری انسان‌ها هنگام بروز استرس و مشکل است.
تاب‌آوری به معنای تمام شدن مشکل یا استرس مورد‌نظر نیست، بلکه به معنای بالا بردن سطح سازگاری آدم‌ها در شرایط گوناگون است. عواملی همچون عدم برآورده شدن نیاز‌های اولیه، ناکامی، مسائل اجتماعی و… از عمده‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهداشت روان است. از طرف دیگر داشتن برخی ویژگی‌های فردی از قبیل اعتماد به نفس، حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی، توانایی حل مسئله، توانایی برقراری رابطه با نزدیکان و صحبت کردن در مورد مشکلات سخت، تاب‌آوری و… جزو ویژگی‌هایی است که اگر افراد از آن‌ها برخوردار باشند، می‌توانند در موقعیت‌های پر‌تنش با موفقیت از آن بیرون آمده و حتی از این شرایط سخت و بغرنج دستاورد‌های مفیدی نیز کسب کنند.
تاب‌آوری از جمله ویژگی‌های بسیار مهم است که می‌تواند در بالاترین سطح بهداشت روانی افراد تأثیر بسزایی داشته باشد. شاید واژه تاب‌آوری خیلی به گوشمان آشنا نباشد، اما مفهوم آن را در زندگی خود و دیگران بار‌ها لمس کرده‌ایم.
انسان‌ها از نظر مهارت تاب‌آوری با یکدیگر بسیار متفاوت هستند. دو نفر را در نظر بگیرید که همزمان چشم‌شان به دلیل ضعف بینایی، عمل جراحی شده؛ یعنی هر دو یک درد مشترک را در یک زمان متحمل هستند، اما آستانه تحمل هر یک با دیگری متفاوت است. حال این مسئله در کل زندگی انسان‌ها نقش بسته و ریشه دوانده است. به‌عنوان مثال دو کودکی که والدین‌شان از هم طلاق گرفته‌اند را در نظر بگیرید. یکی با این مشکل به راحتی کنار می‌آید و می‌پذیرد، اما دیگری به دلیل عدم پذیرش و سازگاری با این موضوع دچار اختلالات روانی می‌شود و شاید نتواند در مسائل دیگر هم راه درست را از راه غلط تشخیص دهد.
یک فرد تاب‌آور، استدلال و نگرش متفاوتی در مواجهه با شرایط ناگوار زندگی دارد و به جای فاجعه ساختن از مشکل، به اشتباهات خود پی می‌برد تا با استفاده از توانایی‌هایش به حل مشکل خویش بپردازد. این افراد معمولاً هنگام بروز مشکل خود را نمی‌بازند، دنبال مقصر نمی‌گردند، اشتباه خود را به عوامل بیرونی (شانس) و… ربط نمی‌دهند و به هنگام موفقیت نیز مغرور نمی‌شوند، اما در مقابل آنان افرادی هستند که تاب‌آوری پایینی دارند، به هنگام مشکل فاجعه‌انگاری کرده و به قول معروف از کاه، کوه می‌سازند، عامل شکست‌های خود را عوامل بیرونی دانسته و خود را به سرعت می‌بازند. در نهایت هم عامل موفقیت‌هایشان را خود دانسته و به شدت مغرور می‌شوند.
از جمله مهم‌ترین روش‌های تاب‌آوری، باور داشتن به توانایی‌های خود و نوعی نگرش مثبت در شرایط سخت است. به قول شاعر بزرگ مان سهراب سپهری، چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید.
دیدگاه‌ها