افسردگی چه تاثیری در روابط زناشویی دارد؟

پایه اصلی افسردگی پایه بیولوژیک و زیست شناختی است. یعنی افسردگی به دنبال برخی تغییرات هورمونی و تغییر در تعادل واسطه های شیمیایی ( که ما اصطلاحاً به آن ها نوروترانسمیتر می گوییم ) بروز می کند. زمانی که این تعادل شیمیایی به هم می خورد میزان لذت بردن فرد از بسیاری از فرایند ها و فعالیت های خوشایندی که در گذشته داشته کاهش پیدا می کند.

بنابراین ممکن است از خیلی از فعالیت های دیگر لذت نبرد از جمله رابطه سکشوال. بنابراین تمایل وی به این فعالیت های سکشوال کاهش پیدا می کند. از سمت دیگر فردی که مبتلا به افسردگی می شود تحریک پذیر می شود. یعنی آستانه تحمل وی کاهش پیدا می کند. لذا ممکن است در رابطه با همسر دچار برخی تعارضات شود.

افسردگی هم باعث کاهش لذت و هم افزایش تحریک پذیری می شود. بنابراین در این شرایط به میزان صمیمیتی که بین دو فرد است آسیب وارد می شود. به دنبال این اختلال در صمیمیت فرد دچار اشکال و اختلال در روابط زناشویی می شود. از سوی دیگر فردی که مبتلا به افسردگی است دچار کاهش انرژی و خستگی می شود. بنابراین توان فرد نیز کاهش پیدا می کند که این مورد به نوبه خود بر روابط جنسی تاثیر می گذارد.

گفته شد که افسردگی جنبه های مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. ولی دو علامت شاخص و شناخته شده در اختلال افسردگی وجود دارد. فردی که به روانپزشک مراجعه می کند اظهار دارد که احساس سردی و غم و اندوه می کنم و این احساسات به صورت مزمن همراه من است. علامت دیگر این است که فرد می گوید که احساس لذت نمی کند. برای مثال در گذشته معاشرت با دوستان خود، مسافرت کردن، تلویزیون دیدن و … لذت بخش بوده است. ولی در حال حاضر هیچ چیزی فرد را خوشحال نمی کند. در اصلاح به این مورد انهدونیا anhedonia یا عدم لذت بردن فرد می گویند.

این دو علامت شاخص هستند ولی علائم دیگری مانند اختلال در خواب هم مشاهده می شود. این مورد اغلب به صورت کاهش خواب و زود بیدار شدن برای مثال در ساعت 4 یا 5 صبح است. در برخی موارد ساعت خواب زیاد می شود و به 15 الی 16 ساعت در شبانه روز می رسد. علامت دیگر به صورت عدم اشتها و کم اشتهایی است. ولی در مواردی اشتهای فرد افزایش می یابد.

علامت شاخص دیگر ناامیدی است. به این صورت که برنامه ریزی که برای آینده داشته است کمرنگ می شود. علامت دیگر احساس گناه است. فرد در مورد اتفاقات ناخوشایندی که در اطرافش می افتد احساس گناه می کند و خود را سرزنش می کند. در موارد شدید فرد به مرگ و نیستی فکر می کند. آرزو می کند که بمیرد و حتی در موارد شدید افکار خودکشی می کند که جزو علائم بسیار خطرناک افسردگی می باشد.

انواع افسردگی 

افسردگی یکی از بیماری های روانپزشكى شایع می باشد. بر طبق مطالعاتی که در آمریکا صورت گرفته به این نتیجه رسیده اند که از هر 20 نفر یک نفر به نوعی از افسردگی مبتلا می باشد و البته در ايران اين ميزان بسيار بيشتر است! افسردگی در هر سنی و هر جنسیتی می تواند بروز کند. انواع افسردگی به شرح زیر است:

– اختلال افسردگی مداوم ( بیشتر از دو سال )
– افسردگی و روان پریشی
– افسردگی شدید
– اختلال دوقطبی
– افسردگی بعد از زایمان
– افسردگی فصلی
– افسردگی همراه با اختلالات اضطرابی

افسردگی علائم مختلفی را به همراه دارد و بر روابط جنسی فرد هم تاثیراتی می گذارد.

علائم افسردگی در زنان

بسیاری از افسردگی ها در زنان به تغییرات هورمونی بستگی دارد. به همین دلیل افسردگی در شرایط زیر بیشتر بروز می کند:

• -قبل از قاعدگی و در طول قاعدگی
•  بعد از زایمان
•  قبل از دوران یائسگی و در طول یائسگی

زنان در برهه های زمانی مختلفی در زندگی دچار احساس ناراحتی، بی ارزشی و عدم اعتماد به نفس می شوند. این احساسات تغییراتی را در روابط جنسی فرد می گذارد. با بالا رفتن سن، فاکتورهای فیزیکی باعث کاهش لذت جنسی می شوند. کاهش سطح استروژن در بدن و بروز تغییراتی در بدن زنان، باعث کاهش این لذت می شود. این مورد می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.

علائم افسردگی در مردان

اضطراب، اعتماد به نفس پایین و احساس گناه از جمله عوامل اختلال جنسی در مردان است. این موارد همگی نشانه های افسردگی هستند ولی به طور طبیعی با بالا رفتن سن و موارد استرس زا در زندگی هم این نشانه ها خود را نشان می دهند. یکی از علائم افسردگی عدم لذت بردن از فعالیت های لذت بخش است. این مورد می تواند کاهش میل و لذت جنسی را توجیه کند.

داروهای ضد افسردگی در مردان مستقیماً بر ناتوانی جنسی تاثیر می گذارد. به تاخیر افتادن ارگاسم ها و اختلال در نعوظ همگی از عوارض این داروها می تواند باشد. بروز برخی مشکلات در روابط زناشویی می تواند باعث بروز احساس بی ارزشی و دیگر علائم افسردگی در زنان و مردان شود. این سیکل در وخیم تر شدن علائم افسردگی تاثیر زیادی دارد.

سید حسن ساداتیان