اعتماد به نفس چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟
اعتماد به نفس چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟
عریف اعتماد به نفس می‌تواند کمی مبهم باشد. از بسیاری جهات، اعتماد بنفس با عزت نفس همپوشانی دارد، عزت‌نفس می‌تواند به عنوان ارزیابی شما از خودتان تعریف شود، این‌که چقدر خودتان را دوست دارید، چقدر خود را تأیید می‌کنید یا برای خود ارزش قائل هستید.
برخی اعتماد به نفس را به عنوان احساس یک فرد در رابطه با شایستگی و توانایی درک‌شده‌ی خود برای رویارویی مؤثر با موقعیت‌های مختلفی مانند عملکرد، ظاهر، روابط عاشقانه و تعاملات اجتماعی تعریف کرده‌اند. به طور کلی اعتمادبه‌نفس را می‌توان شیوه‌ای از تفکر در نظر گرفت که درمورد توانایی‌های خود داریم.
تصور می‌شود که یک فرد دارای اعتماد به نفس می‌تواند با چالش‌های جدید روبه‌رو شود، از فرصت‌های جدید بهره گیرد و با چالش‌ها یا مشکلات کنار بیاید. آن‌ها می‌دانند که می‌توانند زندگی خود را اداره کنند و به احتمال بیش‌تری خودشکوفا هستند، اهدافی را دنبال می‌کنند و در عملی کردن آن‌ها موفق‌تر هستند. چرا که نه؟ آن‌ها معتقدند هر آنچه را که برای موفقیت لازم است در اختیار دارند. به همین دلیل است که اعتماد بنفس ویژگی ارزشمندی است و احتمالا اکثر ما می‌خواهیم آن را در خود پرورش دهیم.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
اگرچه اعتماد به نفس می‌تواند با عزت‌نفس همپوشانی داشته باشد، اما همیشه این‌طور نیست. بگذارید در ادامه با ارائه‌ی نمونه‌ای برایتان توضیح دهیم تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست. احتمالا شما هم فردی را می‌شناسید که با فهرست بلندبالایی از توانایی‌ها و دستاوردهایش زندگی می‌کند اما هنوز هم نسبت به خودش احساس بدی دارد. این به این دلیل است که پرورش اعتماد به نفس یا افکار مثبت درباره توانایی‌های‌مان، احتمالا آسان‌تر از پرورش عزت‌نفس است. و این بدان معناست که چگونه و با چه دیدی به خود می‌نگریم و خودمان را چه‌طور می‌بینیم.
احتمالا این خبر خوبی برای کسانی است که می‌خواهند اعتماد به نفس خود را افزایش دهند. شما می‌توانید ساده‌تر از چیزی که فکر می‌کنید به اعتماد به نفس بالاتر دست یابید، اما مهم است که در نظر داشتهباشید که چرا می‌خواهید به اهداف خود برسید. اگر می‌خواهید جایزه ببرید، دوستان بیش‌تری داشتهباشید و به موفقیت‌هایی دست پیدا کنید تا خودتان را متقاعد کنید که به اندازه‌ی کافی خوب هستید، به احتمال بیش‌تر هنوز آمادگی این را ندارید که درباره خودتان احساس خوبی داشته باشید.
بنابراین اگرچه تعریف فنی اعتماد به نفس بیش‌تر درباره‌ی توانایی‌های شماست تا دیدگاه‌های شما درمورد خودتان، اما فکر می‌کنیم که شما این مطلب را می‌خوانید زیرا می‌خواهید احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید، نه تنها درخصوص توانایی‌های‌تان بلکه به طور کلی درباره کسی که هستید. بنابراین در ادامه مرز بین اعتماد به نفس و عزت‌نفس را کم‌رنگ‌تر در نظر خواهیم گرفت.
برنامه‌ی راهبردی بهبود اعتمادبه‌نفس
- یک هدف کوچک، آسان و کاملا انجام‌پذیر تعیین کنید. آنچه برای دیگری قابل‌انجام است می‌تواند با آنچه که برای شما انجام‌پذیر است متفاوت باشد. مثلا شاید تصمیم بگیرید که صبح‌ها ۵ دقیقه در مسیر محل کارتان بدوید، با دوستی قرار بگذارید، یا شاید همین امروز صبح تخت‌تان را مرتب کنید. بنابراین کاری را انتخاب کنید که می‌دانید انجام خواهید داد. در واقع، همین الان قبل از خواندن نکته‌ی دوم این کار را انجام دهید تا به زمانی دیگر موکول نشود؛
- درخصوص این دستاورد خود فکر، و بعد خودتان را تشویق کنید، مثلا بگویید: «من این کار را انجام دادم، حالا می‌دانم که می‌توانم کار بعدی را نیز به همین ترتیب پیش ببرم»؛
- هدف کمی سخت‌تری تعیین کنید. سعی نکنید در یک مدت کم، کارهای زیادی را به سرمنزل مقصود برسانید. آهسته و پیوسته پیش بروید؛
- به همین ترتیب ادامه دهید. کارهایی را هدف بگیرید که بتوانید به آن‌ها برسید و آن‌ها را عملی کنید.
با منتقد درونی خود صحبت کنید
برای شروع، جملات تاکیدی را طوری تکرار کنید که باورهای منفی را درباره‌ی خودتان تغییر دهند. به عنوان مثال، اگر افکاری مانند «من فرد لایقی نیستم» دارید، می‌توانید از جملات تاکیدی مانند «من نیز به اندازه‌ی هر کس دیگری ارزشمندم» استفاده کنید. یا اگر افکاری مانند این دارید که: «من هیچ مهارتی در دوست‌یابی ندارم»، می‌توانید آن را با چیزی مانند «من هم توانایی پیدا کردن دوستان جدید را دارم» جایگزین کنید. این مسیرهای جدید مغز با گذشت زمان قوی‌تر می‌شوند.
ویژگی‌های مثبت خود را تایید کنید
ترفند موردعلاقه‌ی ما برای پرورش اعتمادبه‌نفس، تایید مجدد ویژگی‌های مثبت است. مخصوصا اگر این کار را هر صبح قبل از بلند شدن از رختخواب انجام دهید، کمک شایانی به تقویت انگیزه‌تان خواهد کرد. فقط لازم است که با صدای بلند (یا در ذهن خود) تا جایی که می‌تونید ویژگی‌های مثبت خود را برشمارید. به عنوان مثال، می‌توانید بگویید «من مهربانم، باهوشم، مصمم هستم» و… حتی اگر نظرات منفی‌ای نسبت به خود دارید، این جملات تاکیدی می‌تواند به شما کمک کند تا بر چیزهایی متمرکز شوید که درباره خودتان دوست دارید.
انجام کارهایی برای دیگران یا خود؟
به مواقعی فکر کنید که کارهایی را انجام داده‌اید که رئیس، دوست یا آشنایان از شما خواسته‌اند، صرفا به این دلیل که تأیید آن‌ها باعث می‌شود احساس خوبی داشتهباشید یا حس کنید که فرد مهمی هستید. اما در نهایت، در الویت قرار ندادن الویت‌های‌تان، تعیین نکردن حدومرز و عدم توانایی نه گفتن در درازمدت به اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس شما آسیب می‌رساند. چون به جای این‌که کاری را انجام دهید که به نظرتان درست است و به خودتان ثابت کنید که هم در انجام کارها خوب هستید و هم خودتان فرد خوبی هستید، فقط به تایید دیگران اکتفا کرده‌اید. درواقع این تاییدها هیچ کمکی به دیدگاهی که از خودتان داشتید، نکرده‌است.
می‌دانیم که در این مورد تنها نیستیم. همه‌ی ما گاهی به خواسته‌های دیگران قبل از خواسته‌های خود اولویت می‌دهیم. این کار اشکالی ندارد و حتی برای حفظ روابط سالم خوب است. اما باید طرز فکر خود را به سمتی تغییر دهیم که نیازها و خواسته‌های خودمان به همان اندازه‌ی نیازها و خواسته های دیگران هم دارای اهمیت باشد و کارهای‌مان با این طرز فکر هدایت شوند. ما باید باور داشته‌باشیم که اجازه داریم کارهایی را انجام دهیم که خودمان هم دوست‌شان داریم.
می‌توانید این فرایند را با اجازه دادن به این‌که خودتان باشید شروع کنید. می‌توانید به خود یادآوری کنید که هر اقدامی که انجام می‌دهید، باید بیانگر و ابرازکننده‌ی خود واقعی شما باشد. کارهایی که غلط یا صحیح، خوب یا بد نیستند، بلکه صرفا واقعی هستند.
دیدگاه‌ها