اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل چیست؟

اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل چیست؟

شخصیت منفعل-مهاجم (passive-aggressive)، یک اختلال شخصیت نیست. بلکه رفتاری است که طی آن افراد احساسات و نظرات منفی خود را نه در کلام، بلکه در اعمال خود مخفی می‌کنند. به این ترتیب گفتار و رفتار این افراد بسیار متناقض است.

به طور مثال در نظر بگیرید که مردی برنامه‌ی یک سفر کاری نسبتا طولانی مدت دارد. همسر او در باطن با این سفر او مخالف است و از او عصبانی است. اما او مستقیم با مرد در مورد احساسش صحبت نمی‌کند بلکه در ظاهر با او موافقت می‌کند. در عوض هنگامی که مرد در حال آماده شدن برای سفر است، اقداماتی انجام می‌دهد تا او را آزار دهد و یا منصرف کند. مثلا ابراز بیماری می‌کند یا مدارک همسرش را مخفی می‌کند. یا فردی را تصور کنید که در یک شرکت ساختمانی با انجام پروژه‌‌ای مخالف است. او با وجود مخالفت باطنی، در ظاهر و کلام با آن موافقت می­‌کند. در عوض در روند اجرای پروژه اختلال ایجاد می‌کند. همچنین با سنگ اندازی فراوان انجام پروژه را دچار مشکلات فراوان می‌کند. مثلا تامین اعتبار پروژه را به تاخیر می‌اندازد. این افراد، در برابر درخواست‌های دیگران، تلخی و خصومت از خود نشان می­‌دهند. هنگام برخورد با درخواست افراد دیگر، عمداً آن‌ها را به تأخیر می‌­اندازند. مدام در انجام آن اعمال اشتباه می‌کنند. این افراد رفتار بدبینانه و پرخاشگرانه دارند و غالباً از احساس کمبود یا فریب خوردن شکایت می‌کنند.

شخصیت منفعل-مهاجم از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

شخصیت منفعل –مهاجم می‌تواند علامت چندین اختلال روانی باشد. اما به نظر نمی‌رسد این رفتار خود به تنهایی، یک وضعیت بهداشت روان متمایز باشد. این نوع رفتار می‌تواند بر توانایی فرد در ایجاد و حفظ روابط سالم تأثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکل در محل کار شود. با این حال، روش‌هایی برای مدیریت رفتار منفعل -مهاجم  وجود دارد. این روش‌ها کمک می‌کند تا تأثیر منفی بر کیفیت زندگی کاهش پیدا کند.

ویژگی‌های شخصیت منفعل­-مهاجم چیست؟

معمولاً بین گفته‌های فردی که رفتار منفعلانه-پرخاشگرانه دارد و آنچه که انجام می‌دهد ارتباط وجود ندارد. رفتار آنها غالباً اعضای خانواده، دوستان و همکاران را عصبانی می‌کند. با این حال، ممکن است فرد از شخصیت منفعل-مهاجم خود آگاهی نداشته باشد.

علائم این نوع رفتار عبارتند از:

• اغلب انتقاد یا اعتراض کردن
• غیر قابل پذیرش و تحریک پذیر بودن
• به تعویق انداختن کارها و فراموشکار بودن
• انجام دادن کارها به طور ناکارآمد
• خصمانه یا بدبینانه رفتار کردن
• سرسختانه عمل کردن
• سرزنش کردن دیگران
• شکایت از تقدیر
• ابراز کینه نسبت به خواسته‌های دیگران

• درمان شخصیت منفعل-مهاجم چگونه است؟

  در صورت وجود یک بیماری زمینه‌ای، که عامل شخصیت منفعل-مهاجم باشد، ابتدا باید این بیماری درمان شود. پس از درمان بیماری، به احتمال زیاد رفتار منفعل-مهاجم بیمار نیز بهبود خواهد یافت.

  زمانی که فرد با علائم شخصیت منفعل-مهاجم و تشخیص قطعی، تحت درمان یک روانشناس قرار می‌گیرد، به او آموزش داده می‌‌شود که چگونه رفتار خود را تغییر دهد. او همچنین در حل مشکل خشم، کینه توزی و عزت نفس پایین، که ممکن است در ایجاد شخصیت منفعل-مهاجم نقش داشته­ باشند، به فرد مبتلا کمک می‌کند. او، استراتژی‌های مقابله­‌ای موثری را به شما آموزش می­‌دهد. از جمله نحوه نگاه عینی به یک وضعیت و حل مشکلات به روشی سالم، از این موارد است.

  آموزش ابراز وجود سالم نیز می‌تواند به افراد در مدیریت رفتار منفعل پرخاشگرانه کمک کند. در این جلسات آموزشی، روانشناسان به افراد یاد می‌دهند که چگونه افکار و نگرانی‌های خود را به طور موثر بیان کنند. این آموزش‌ها به کاهش رفتارهای منفی ناشی از زمینه‌های خشم و ناامیدی کمک می­‌کنند.

  برخی از اقدامات نیز وجود دارد که با وجود سادگی بسیار کارآمد هستند. انجام همه روزه­‌ی این کارها می­‌تواند شخصیت منفعل­-مهاجم را کنترل کند. این اقدامات شامل موارد زیر است:

  • آگاهی کافی فرد از رفتارهایی که از خود بروز می دهد
  • یافتن دلایل احتمالی رفتار منفعل-مهاجم
  • فکر کردن به وضوح، قبل از اقدام به هر کاری
  • انجام مراقبه و ریلکسیشن قبل از واکنش به موقعیت‌های ناراحت کننده
  • خوش بین ماندن
  • صادق بودن با دیگران
  • بیان احساسات به روش سالم ،به جای رفتار منفعلانه-پرخاشگرانه

سید حسن ساداتیان